Koncepcja popędu agresji, sformułowana przez Alfreda Adlera w 1908 roku, stanowi znaczący wkład w teorię psychoanalityczną i wyznacza punkt krytyczny w rozwoju teorii popędów Zygmunta Freuda. Adler postrzegał popęd agresji nie tylko jako fundamentalny aspekt ludzkiej psychiki, ale także jako dynamiczną siłę o właściwościach zarówno reaktywnych, jak i kompensacyjnych. Perspektywa ta początkowo stanowiła alternatywną teorię obok teorii Freuda, który koncentrował się w pierwszych dwudziestu latach psychoanalizy na popędzie seksualnym jako centralnym popędzie ludzkiego zachowania.
Adler postulował, że popęd agresji jest reakcją na odmowę gratyfikacji i funkcjonuje jako popęd do walki o tę gratyfikację, gdy zostanie ona odrzucona. Takie rozumienie sugeruje, że agresja nie jest z natury negatywna, ale raczej jest próbą pokonania przeszkód i osiągnięcia osobistych celów. Adler rozróżniał również agresję “wrogą” i “kulturową”, przy czym ta pierwsza była bezpośrednią ekspresją popędu agresji w działaniach destrukcyjnych, a druga wskazywała na produktywne i społecznie akceptowalne ukierunkowanie tej siły.
Podniesienie przez Adlera agresywnego popędu do podstawowego popędu obok popędu seksualnego miało dwie główne implikacje: Po pierwsze, zakwestionowało dominację popędu seksualnego, a tym samym czysto seksualną etiologię, bez eliminowania seksualności, co Adler wyraźnie podkreślił. Po drugie, doprowadziło to do dualistycznej koncepcji popędów, składającej się z popędów seksualnych i agresywnych, co ilustruje pogląd Adlera na złożoność ludzkich popędów.
Teoria popędu agresywnego Adlera nie była zatem jedynie rozszerzeniem istniejących teorii popędów, ale raczej nową konceptualizacją, która postrzegała agresję jako fundamentalną, choć ambiwalentną siłę w ludzkim życiu. Pogląd ten wpłynął na dalszy rozwój teorii i praktyki psychoanalitycznej, w szczególności na postrzeganie agresji jako możliwego wyrazu niespełnionych potrzeb lub dążeń kompensacyjnych, a nie czysto destrukcyjnego popędu.
Można powiedzieć, że Adler wniósł znaczący wkład swoją koncepcją popędu agresji do psychologii głębi, redefiniując i rozszerzając rolę agresji w życiu psychicznym. Zaproponował bardziej zróżnicowany pogląd na ludzkie popędy, który wykraczał poza wczesną teorię popędów Freuda i utorował drogę do późniejszego rozwoju psychoanalizy, w tym badań nad agresją. W swojej pracy „Jenseits des Lustprinzips“ z 1920 roku Freud zajął się instynktownymi aspektami tendencji do agresji i sformułował dualistyczną teorie popędów poprzez inkluzje popędu śmierci.